Sjúkraskrár

Hvað eru sjúkraskrár?

Sjúkraskrá er safn sjúkraskrárupplýsinga um sjúkling sem eru unnar í tengslum við meðferð, eða fengnar annars staðar frá vegna meðferðar hans á heilbrigðisstofnun eða starfsstofu heilbrigðisstarfsmanns. Þetta á við um allar stofnanir og einkastofur þar sem heilbrigðisþjónusta er veitt, með eða án greiðsluþátttöku ríkisins, og heilbrigðisstarfsmenn vinna. Sjúkraskrárupplýsingar geta verið lýsing eða túlkun í rituðu máli, myndir, þ.m.t. röntgenmyndir, línurit og mynd- og hljóðupptökur sem innihalda upplýsingar um heilsufar sjúklings og meðferð hans og aðrar nauðsynlegar persónuupplýsingar.

Við færslu og varðveislu sjúkraskráa og aðgang að þeim skal mannhelgi og sjálfsákvörðunarréttur sjúklinga virtur, þess gætt að sjúkraskrár hafa að geyma viðkvæmar persónuupplýsingar og að sjúkraskrárupplýsingar eru trúnaðarmál.

Ákvæði laga um persónuvernd og vinnslu persónuupplýsinga gilda um sjúkraskrárupplýsingar og meðferð þeirra, að því leyti sem ekki er mælt fyrir um á annan veg í lögum um sjúkraskrár.

Hverjir eru umsjónaraðilar sjúkraskráa?

Umsjónaraðilar sjúkraskráa geta verið læknar eða aðrir heilbrigðisstarfsmenn, sé lækni ekki til að dreifa. Heilbrigðisstarfsmaður sem starfar einn á stofu telst vera umsjónaraðili þeirra sjúkraskráa sem hann færir.

Hver er minn réttur varðandi skráningu upplýsinga í sjúkraskrár?

Þú eða umboðsmaður þinn getur ákveðið, þegar þú færð meðferð, að sjúkraskrárupplýsingar vegna hennar verði ekki aðgengilegar öðrum en þeim sem skráir og umsjónaraðila sjúkraskrárinnar og, eftir atvikum, öðrum tilteknum heilbrigðisstarfsmönnum.

Aðrir heilbrigðisstarfsmenn geta þó fengið aðgang að sjúkraskrá ef það telst nauðsynlegt vegna meðferðar og þarf þá að upplýsa þig um það og um að synjun um að heimila nauðsynlegan aðgang að sjúkraskránni geti jafngilt því, eftir atvikum, að meðferð hafi verið hafnað, samkvæmt lögum um réttindi sjúklinga.

Almennt er óheimilt að eyða upplýsingum í sjúkraskrám. Þú eða umboðsmaður þinn getur látið gera athugasemd í sjúkraskrá ef þú telur að upplýsingar þar séu rangar eða villandi. Sé sýnt fram á að upplýsingar í sjúkraskrá séu bersýnilega rangar eða villandi er heimilt með samþykki umsjónaraðila að leiðrétta þær í sjúkraskrá þinni enda sé þess gætt að ekki glatist upplýsingar sem nauðsynlegar eru vegna réttarágreinings.

Neiti umsjónaraðili að leiðrétta sjúkraskrárupplýsingar sem þú telur bersýnilega rangar eða villandi getur þú skotið þeirri synjun til landlæknis með kæru. Óheimilt er að eyða upplýsingum úr sjúkraskrá þinni nema með samþykki landlæknis.

Á ég rétt á aðgangi að sjúkraskránni minni?

Þú eða umboðsmaður þinn eigið rétt á aðgangi að sjúkraskrá þinni í heild eða að hluta og til að fá afhent afrit af henni ef þess er óskað. Beiðni þar að lútandi skal beint til umsjónaraðila sjúkraskrárinnar.

Sé um að ræða sjúkraskrárupplýsingar sem hafðar eru eftir öðrum en þér sjálfum eða heilbrigðisstarfsmönnum skal leita samþykkis þess sem upplýsingarnar gaf áður en þær eru sýndar þér. Ef sá sem þannig hefur veitt upplýsingar um þig er látinn eða horfinn eða neitar á óréttmætum grundvelli að veita samþykki sitt getur landlæknir ákveðið að þér eða umboðsmanni þínum skuli veittur aðgangur að umræddum upplýsingum, í heild eða að hluta.

Fáir þú synjun um aðgang að sjúkraskrá getur þú borið hana undir Embætti landlæknis.

Á ég rétt á því að fá að vita hverjir hafa flett upp sjúkraskránni minni?

Þú átt rétt á því að fá upplýsingar frá umsjónaraðila sjúkraskrár um það hverjir hafi aflað upplýsinga úr sjúkraskrá hans, hvar og hvenær upplýsinga var aflað og í hvaða tilgangi.

Ef óskað er eftir upplýsingum frá Landspítala er unnt að fylla út beiðni um aðgang að eigin sjúkraskrá á vefsíðu spítalans.

Hvaða aðgang hafa starfsmenn að sjúkraskrám?

Heilbrigðisstarfsmenn sem koma að meðferð sjúklings og þurfa á sjúkraskrárupplýsingum hans að halda vegna meðferðarinnar skulu hafa aðgang að sjúkraskrá þinni með ákveðnum lögbundnum takmörkunum. Umsjónaraðili sjúkraskráa getur veitt öðrum starfsmönnum og nemum í starfsnámi í heilbrigðisvísindum, sem undirgengist hafa sambærilega trúnaðar- og þagnarskyldu og heilbrigðisstarfsmenn og koma að meðferð þinni, heimild til aðgangs að sjúkraskrá þinni að því marki sem nauðsynlegt er vegna starfa þeirra í þína þágu.

Aðgangur að sérstaklega viðkvæmum sjúkraskrárupplýsingum, þ.e. sjúkraskrárupplýsingum sem þú sjálfur telur að flokka beri sem slíkar, skal takmarkaður við heilbrigðisstarfsmenn sem nauðsynlega þurfa upplýsingarnar vegna meðferðar þinnar. Aðgangur að sérstaklega viðkvæmum sjúkraskrárupplýsingum skal að jafnaði takmarkaður við þá heilbrigðisstarfsmenn sem starfa innan þeirrar einingar eða deildar heilbrigðisstofnunar eða starfsstofu heilbrigðisstarfsmanns þar sem meðferð er veitt. Aðgangur annarra heilbrigðisstarfsmanna að sérstaklega viðkvæmum sjúkraskrárupplýsingum er óheimill nema með þínu samþykki. Heimilt er að víkja frá framangreindum aðgangstakmörkunum ef það telst nauðsynlegt vegna öryggis heilbrigðisstarfsmanna.

Get ég lagt bann við því að tiltekinn starfsmaður eða starfsmenn hafi aðgang að sjúkraskránni minni?

Þú eða umboðsmaður þinn getur lagt bann við því að tiltekinn starfsmaður eða starfsmenn, þ.m.t. nemar í starfsnámi, hafi aðgang að sjúkraskrá þinni. Ef það er nauðsynlegt vegna meðferðar þinnar að hinir tilteknu starfsmenn eða nemar hafi aðgang að sjúkraskrá sjúklings skal upplýsa þig um það og jafnframt að synjun um að heimila nauðsynlegan aðgang að sjúkraskránni geti jafngilt því, eftir atvikum, að þú hafnir meðferð, sbr. lög um réttindi sjúklinga.

Trúnaðar- og þagnarskylda hvílir á starfsmönnum í heilbrigðisþjónustu um persónulegar upplýsingar sem þeir komast að í starfi sínu, þ.m.t. sjúkraskrárupplýsingar.

Geta aðrir fengið aðgang að sjúkraskrá  einstaklings?

Umsjónarmaður sjúkraskrár getur veitt nánum aðstandendum látins einstaklings aðgang að sjúkraskrá hans sé þess óskað. Við mat á því hvort veita skuli aðgang að sjúkraskrá látins einstaklings skal höfð hliðsjón af hagsmunum aðstandanda sem óskar eftir slíkum aðgangi og vilja hins látna, liggi fyrir upplýsingar um hann. Synji umsjónaraðili sjúkraskrár um aðgang eða afrit af sjúkraskrá látins einstaklings skal umsjónaraðili sjúkraskrár leiðbeina um rétt til að bera synjun um aðgang undir embætti landlæknis.

Heilbrigðisyfirvöld, sem lögum samkvæmt fá til umfjöllunar kvörtun eða kæru sjúklings eða umboðsmanns hans vegna meðferðar sjúklingsins, eiga rétt til aðgangs að sjúkraskrá viðkomandi með sama hætti og sjúklingurinn sjálfur.

Um aðgang að sjúkraskrám vegna vísindarannsókna fer samkvæmt lögum um vísindarannsóknir á heilbrigðissviði. Sjúklingur eða umboðsmaður hans getur lagt bann við því að sjúkraskrárupplýsingar hans séu varðveittar persónugreinanlegar í safni heilbrigðisupplýsinga til notkunar í vísindarannsóknum og skal það þá skráð í sjúkraskrá hans.

Hver fer með eftirlit með sjúkraskrám? 

Ábyrgðar- og umsjónaraðilar sjúkraskráa skulu hafa virkt eftirlit með því að framfylgt sé ákvæðum laga um sjúkraskrár. Umsjónaraðili sjúkraskráa hefur rétt til aðgangs að sjúkraskrám að því marki sem nauðsynlegt er vegna eftirlitsins.

Landlæknir hefur, eftir því sem við á, eftirlit með því að ákvæði laga um sjúkraskrár séu virt. Telji sjúklingur t.d. að heilbrigðisstarfsmaður hafi brotið gegn trúnaðar- og þagnarskyldu getur hann sent embætti landlæknis kvörtun þar að lútandi.

Persónuvernd hefur eftirlit með öryggi og vinnslu persónuupplýsinga í sjúkraskrám í samræmi við ákvæði laga um persónuvernd og vinnslu persónuupplýsinga. Persónuvernd getur því úrskurðað um ágreining um aðgang að sjúkraskrá á grundvelli þeirra laga. Telji sjúklingur t.d. að heilbrigðisstarfsmaður eða annar aðili hafi skoðað sjúkraskrá í heimildarleysi getur hann sent Persónuvernd kvörtun vegna þess.

Leiði eftirlit í ljós að verulegar líkur séu á að brotið hafi verið gegn persónuverndarhagsmunum sjúklings skal brot kært til lögreglu.