Hvað getur Persónuvernd ekki gert?

1. Tjáningarfrelsi og vinnsla persónuupplýsinga í þágu fréttamennsku eða bókmenntalegrar eða listrænnar starfsemi

Þegar dagblöð, tímarit, netmiðlar eða sjónvarpsþættir fjalla um eða birta myndir af einstaklingum fellur það í flestum tilfellum utan verksviðs Persónuverndar. Slík mál geta í einhverjum tilvikum varðað siðareglur blaðamanna eða ákvæði fjölmiðlalaga. Fjölmiðlanefnd hefur eftirlit með að farið sé að fjölmiðlalögum.

Þá má víkja frá ákvæðum persónuverndarlaganna að því marki sem það er nauðsynlegt til að samræma sjónarmið um rétt til einkalífs annars vegar og tjáningarfrelsis hins vegar í þágu fjölmiðlunar, lista og bókmennta.

Nánari upplýsingar má nálgast í áliti Persónuverndar um persónuvernd og tjáningarfrelsi fjölmiðla.

Hér má lesa meira um tjáningarfrelsi einstaklinga á netinu. 

Hér má lesa meira um fjölmiðla og persónuvernd.

2. X-merking við númer í símaskrá

Persónuvernd getur ekki fjallað um mál er varða svokallaða x-merkingu (bannmerkingu) í símaskrá heldur er það hlutverk Fjarskiptastofu. Ef haft er samband við einstakling í þágu beinnar markaðssetningar, þrátt fyrir slíka x-merkingu, getur viðkomandi einstaklingur snúið sér til þeirrar stofnunar með fyrirspurn eða kvörtun.

Kvartanir yfir því að reglum um bannmerkingu í þjóðskrá hafi ekki verið fylgt ber almennt að beina til Þjóðskrár Íslands. Persónuvernd getur hins vegar tekið til skoðunar kvartanir yfir því að andmælaréttur hafi ekki verið virtur. 

Kvörtunareyðublað Fjarskiptastofu

Kvörtunareyðublað á heimasíðu Þjóðskrár Íslands

3. Mál til meðferðar hjá öðru stjórnvaldi eða dómstóli

Ef sama mál er til meðferðar hjá öðru stjórnvaldi eða dómstólum tekur Persónuvernd slík mál allajafna ekki til meðferðar fyrr en viðkomandi stjórnvald/dómstóll hefur lokið sinni málsmeðferð. Þetta á meðal annars við um mál sem eru til meðferðar hjá lögreglu. Er þessi framkvæmd viðhöfð á grundvelli almennra reglna stjórnsýsluréttarins um meðalhóf.

4. Ákvörðun um refsingar eða skaðabætur

Persónuvernd getur ekki kveðið á um refsingar eða skaðabætur í úrskurðum sínum en slík ákvörðun er í höndum dómstóla. Persónuvernd hefur þó heimild til að leggja á dagsektir og stjórnvaldssektir við tilteknar aðstæður. Slíkar sektir renna í ríkissjóð.

5. Aðgangur að gögnum stjórnvalds

Að öllu jöfnu getur Persónuvernd ekki úrskurðað um rétt aðila máls eða almennings til að fá aðgang að gögnum í vörslu stjórnvalda. Hægt er að snúa sér til Úrskurðarnefndar um upplýsingamál ef synjað er um afhendingu gagna hjá stjórnvöldum á grundvelli upplýsingalaga. 

Persónuvernd getur hins vegar almennt tekið til skoðunar kvartanir yfir því að persónuupplýsingar um kvartandann hafi verið afhentar umfram það sem upplýsinga- eða stjórnsýslulögin heimila. 

Þá getur Persónuvernd jafnframt tekið til skoðunar ágreining varðandi aðgang einstaklinga að eigin persónuupplýsingum samkvæmt persónuverndarlögum. 

Vefsíða Úrskurðarnefndar um upplýsingamál.

6. Vinnsla persónuupplýsinga hjá dómstólum

Persónuvernd fjallar ekki um mál sem varða vinnslu persónuupplýsinga sem fer fram þegar dómstólar fara með dómsvald sitt. 

7. Meiðyrði

Almennt verða menn að höfða svokallað einkarefsimál vegna ærumeiðinga. Ærumeiðing er þegar ráðist er á sjálfsvirðingu manns með móðgunum, aðdróttunum og útbreiðslu meiðandi ummæla sem spilla mannorði, heiðri eða virðingu hans. Lögregla og ákæruvald hafa í flestum slíkum tilfellum ekki afskipti af málinu. Frá því er þó m.a. gerð undantekning hafi ærumeiðandi aðdróttun verið borin fram skriflega en annaðhvort nafnlaust eða með rangri eða tilbúinni undirskrift. Ef þú vilt höfða einkarefsimál vegna ærumeiðinga getur þú þurft að leita til lögmanns.

8. Leit á mönnum og í munum þeirra

Mál er varða líkamsrannsóknir, svo sem áfengispróf, eða leit á mönnum eða í munum þeirra, svo sem í starfsmannaskápum, heyra almennt ekki undir Persónuvernd. Getur slíkt varðað við ákvæði stjórnarskrárinnar um friðhelgi einkalífs en mál er varða brot á stjórnarskrá skulu almennt borin undir dómstóla.

Ef rafræn vinnsla á persónuupplýsingum fer fram í tengslum við slíka leit getur sú vinnsla heyrt undir Persónuvernd.

9. Opnun persónulegra bréfa eða þegar farið er inn á aðgang einstaklings á samfélagsmiðli eða einkatölvupósthólf í leyfisleysi

Almennt fjallar Persónuvernd ekki um hvort einhverjum hafi verið heimilt að opna sendibréf annars manns eða þegar farið er inn á aðgang einstaklings á samfélagsmiðli eða einkatölvupósthólf í leyfisleysi. Slík háttsemi er refsiverð samkvæmt almennum hegningarlögum og teljast mál vegna hennar til svokallaðra einkarefsimála. Einstaklingur getur höfðað slíkt mál fyrir dómstólum.